• Με νέα δεδομένα αναμένεται να ανακοινωθεί τις επόμενες εβδομάδες το νέο πρόγραμμα «Εξοικονομώ», το οποίο – σύμφωνα με το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας – θα εξετάζει διαφορετικά κριτήρια και μοριοδότηση για νοικοκυριά με μέλη ΑμεΑ, πολύτεκνες οικογένειες, ενώ θα υιοθετηθεί και το σύστημα με τις βαθμοημέρες που εφαρμόζεται για το επίδομα θέρμανσης.

Οπως έχει γίνει γνωστό, τα εισοδηματικά κριτήρια που αποτελούσαν κανόνα στα έως τώρα αντίστοιχα προγράμματα δεν θα λαμβάνονται υπόψη, ωστόσο στο νέο «Εξοικονομώ» θα πριμοδοτούνται οι ευάλωτοι πολίτες και στόχος είναι να μην ωφελούνται νοικοκυριά που ενδεχομένως δεν έχουν ανάγκη το πρόγραμμα αλλά μπαίνουν ως δικαιούχοι επειδή κρύβουν εισοδήματα.

Οι βαθμοημέρες. Οσοι διαμένουν σε περιοχές που έχουν ανάγκη μεγαλύτερη τη θέρμανση λόγω της γεωγραφικής τους θέσης αναμένεται να επιδοτούνται περισσότερο και να έχουν προτεραιότητα. Ειδικότερα, όπως και στο επίδομα θέρμανσης, οι βαθμοημέρες αποτελούν δείκτη για τη δριμύτητα κλίματος μιας περιοχής και χρησιμοποιούνται στον υπολογισμό των φορτίων θέρμανσης ενός κτιρίου και της απαιτούμενης κατανάλωσης ενέργειας για τη θέρμανσή του.

Σε περιοχές με δριμύ ψύχος (συντελεστής βαθμοημερών άνω του 1), το ύψος της ενίσχυσης του επιδόματος θέρμανσης για την περασμένη χρονιά ήταν προσαυξημένο κατά 25% για τους δικαιούχους.

Αξίζει να σημειωθεί ότι για την εκτίμηση των ενεργειακών αναγκών των κτιρίων χρησιμοποιούνται οι βαθμοημέρες θέρμανσης και οι βαθμοημέρες ψύξης. Οι βαθμοημέρες θέρμανσης (heating degree days) είναι ένα μέτρο για το πόσους βαθμούς και για πόσες ημέρες η εξωτερική θερμοκρασία είναι χαμηλότερη από μια βασική θερμοκρασία άνεσης (baseline comfort temperature) και χρησιμοποιείται για υπολογισμούς σχετικά με την κατανάλωση ενέργειας που απαιτείται για τη θέρμανση των κτιρίων. 

Αντίστοιχα, οι βαθμοημέρες ψύξης (cooling degree days) είναι ένα μέτρο του πόσους βαθμούς και για πόσες ημέρες η εξωτερική θερμοκρασία είναι υψηλότερη από μια βασική θερμοκρασία άνεσης και χρησιμοποιείται για υπολογισμούς σχετικά με την κατανάλωση ενέργειας που απαιτείται για την ψύξη των κτιρίων.

Σχολιάζοντας την επικείμενη προκήρυξη του προγράμματος, πηγές του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας αναφέρουν ότι από το φθινόπωρο το νέο «Εξοικονομώ» θα στηρίζεται σε αυτό το σύστημα (σ.σ.: των βαθμοημερών), το οποίο θα διασφαλίζει πως όσες επενδύσεις ολοκληρωθούν θα είναι σίγουρα πιο αποδοτικές σε ό,τι αφορά την κλιματική απόδοση αλλά και την οικονομική.

Και αυτό γιατί, όπως έχει αναφέρει ο υπουργός Θεόδωρος Σκυλακάκης, «μια από τις μεγάλες δυσκολίες είναι ότι δεν υπάρχει ζήτηση εξαιτίας της οικονομικής απόδοσης των σχετικών παρεμβάσεων, οι οποίες στην Ελλάδα είναι λιγότερο ελκυστικές συγκριτικά με την υπόλοιπη Ευρώπη».

Για αυτόν τον λόγο – σύμφωνα με τις ίδιες πηγές – χρειάζονται οι βαθμοημέρες, «ένα μέτρο που εισήγαγε για πρώτη φορά η κυβέρνηση όταν σχεδίασε το επίδομα θέρμανσης».

Ο προϋπολογισμός. Για την υλοποίησή του «Εξοικονομώ 2024»  έχουν εξασφαλιστεί περί τα 700 εκατ. ευρώ από το ΕΣΑΠ, ενώ αναμένεται να προστεθούν και 170 εκατ. ευρώ από το RePowerEu.

Υπενθυμίζεται πως βασικό άξονα των παρεμβάσεων για την ενεργειακή αναβάθμιση των νοικοκυριών θα αποτελεί η τοποθέτηση αντλιών θερμότητας, μια τεχνολογία που προωθείται από την  Ευρωπαϊκή Ενωση, καθώς – όπως προκύπτει από τις κατευθυντήριες οδηγίες – αναμένεται να καταστούν υποχρεωτικές για νέα συστήματα θέρμανσης από το 2029.

Ταυτόχρονα, η αύξηση των εγκαταστάσεων αντλιών θερμότητας αποτελεί στόχο και της χώρας μας, σύμφωνα με το αναθεωρημένο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ). Ειδικότερα, ο στόχος είναι να αυξηθεί το ποσοστό των νοικοκυριών που έχουν τοποθετήσει αντλίες θερμότητας από το 7% σήμερα στο 17% έως το 2030 και στο 91% έως το 2050.

Το νέο πρόγραμμα για τα νοικοκυριά θα προβλέπει αυξημένες επιδοτήσεις για εγκατάσταση αντλιών θερμότητας, ενώ στις επιλέξιμες δαπάνες θα παραμείνουν και άλλες παρεμβάσεις που αφορούν αναβάθμιση θερμομόνωσης, συστήματα χρήσης ζεστού νερού, αλλαγή κουφωμάτων, σκίαστρα κ.ά.

Αναφορικά με το πρόγραμμα το οποίο θα αφορά αποκλειστικά νοικοκυριά με χαμηλά εισοδήματα που διαθέτουν την κυριότητα μονοκατοικίας ή διαμερίσματος και επιθυμούν να τα αναβαθμίσουν ενεργειακά, σύμφωνα με το ΥΠΕΝ θα έχει συνολικό προϋπολογισμό περίπου 30 εκατ. ευρώ από κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

Σε αυτό η αξιολόγηση των αιτήσεων θα γίνεται με τη μέθοδο άμεσης διαδικασίας «First In, First Out», δηλαδή βάσει σειράς προτεραιότητας όπως αυτή προκύπτει από την ημερομηνία και την ώρα της οριστικής υποβολής τους, ενώ θα επιδοτείται περίπου το 95% του κόστους των παρεμβάσεων, με το πλαφόν να τοποθετείται πιθανώς στα 10.000 ευρώ ανά δικαιούχο.

tanea