Ο Ιβόν Σουινάρ έδειξε στην πράξη τη σημαίνει «κοινωνικά υπεύθυνος καπιταλισμός» όταν δώρισε όλη την εταιρεία του για την προστασία του περιβάλλοντος.

Ο Ιβόν Σουινάρ, ο ζάπλουτος ιδρυτής της εταιρείας ένδυσης Patagonia, ανακοίνωσε μια κίνηση που άλλαξε τα δεδομένα στον επιχειρηματικό κόσμο: δώρισε ολόκληρη την εταιρεία του για να χρηματοδοτήσει την καταπολέμηση της κλιματικής κρίσης. Αντί να την πουλήσει ή να την εισαγάγει στο χρηματιστήριο, ο Σουινάρ επέλεξε να την παραχωρήσει σε έναν ειδικά διαμορφωμένο μη κερδοσκοπικό οργανισμό και σε έναν σκοπό που θα διασφάλιζε ότι όλα τα κέρδη της θα χρησιμοποιούνταν για την προστασία του πλανήτη.

O Σουινάρ μετέτρεψε την νεανική του αγάπη για την αναρρίχηση σε μια επιχείρηση αξίας 3 δισ. δολαρίων. Photo: Wikipedia
Με αυτό τον τρόπο η Patagonia, μια εταιρεία που ιδρύθηκε το 1973 στην Καλιφόρνια, έγινε σύμβολο της υπεύθυνης επιχειρηματικότητας. Είχε ήδη από νωρίς, βέβαια, δεσμευτεί σε περιβαλλοντικές αξίες. Από το 1985, η εταιρεία δώριζε το 1% των πωλήσεών της σε περιβαλλοντικές οργανώσεις μέσω του προγράμματος «1% for the Planet». Είχε επενδύσει, επίσης, σε βιώσιμα υλικά και είχε υποστηρίξει κινητοποιήσεις για την προστασία των δημόσιων εκτάσεων.

Η απόφαση, ωστόσο, του Σουινάρ το 2022 πήγε πέρα από τα συνηθισμένα. Αντί να επιδιώξει προσωπικό κέρδος ή να παραδώσει την εταιρεία σε ιδιώτες επενδυτές, δημιούργησε δύο νέες οντότητες: την Patagonia Purpose Trust, που κατέχει το 2% των μετοχών με δικαίωμα ψήφου και διασφαλίζει την αποστολή της εταιρείας, και τον Holdfast Collective, έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό που κατέχει το 98% των μετοχών και θα χρησιμοποιεί όλα τα κέρδη για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και την προστασία της βιοποικιλότητας.

Ο 87χρονος σήμερα Ιβόν Σουινάρ γεννήθηκε το 1938 στην Καλιφόρνια, σε μια οικογένεια με καταγωγή από τη Γαλλία και τον Καναδά. Από μικρός έδειξε έφεση για τη φύση και την περιπέτεια. Ο πατέρας του τον μύησε στην αναρρίχηση και το ψάρεμα, και εκείνος γρήγορα ανακάλυψε ότι η μεγαλύτερη χαρά για τον ίδιο ήταν να αψηφά τα όρια της φύσης. Η νεανική του αγάπη για την αναρρίχηση έγινε πετυχημένη επιχείρηση. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950, όταν παρατήρησε ότι ο εξοπλισμός αναρρίχησης ήταν ακριβός και περιορισμένος, ξεκίνησε να κατασκευάζει τα δικά του εργαλεία. Έθεσε, λοιπόν, τις βάσεις για την επιχείρηση που αργότερα θα γινόταν η Patagonia. Ο Σουινάρ από την αρχή έδειξε ότι δεν ήταν επιχειρηματίας με την κλασική έννοια.

Το 1973 ίδρυσε την Patagonia, αρχικά ως μικρό κατάστημα εξοπλισμού αναρρίχησης. Σύντομα, όμως, η εταιρεία εξελίχθηκε σε σύμβολο υπεύθυνης επιχειρηματικότητας. Ο Σουινάρ ήταν γνωστός για το αυστηρό προσωπικό του ήθος: δεν ενδιαφερόταν για υπερβολικό κέρδος, ούτε για φιγούρες ή δημόσιες σχέσεις. Για εκείνον, η επιχείρηση ήταν εργαλείο για να προωθήσει την προστασία του περιβάλλοντος και τη βιωσιμότητα, ενώ παράλληλα ωθούσε άλλους επιχειρηματίες να σκέφτονται πέρα από το άμεσο οικονομικό όφελος. Στο πέρασμα του χρόνου, ο Σουινάρ καλλιέργησε το προσωπικό του αποτύπωμα με μια ιδιαίτερη φιλοσοφία: ο καπιταλισμός μπορεί να συνυπάρχει με κοινωνική ευθύνη και να μην είναι κυνικός, αρκεί η ηγεσία να έχει όραμα και ακεραιότητα.

Υπέρ του πλανήτη
Η κίνησή του το 2022 αυτή δεν ήταν απλώς μια φιλανθρωπική δωρεά, αλλά μια δήλωση για το μέλλον του καπιταλισμού. Ο Σουινάρ την ανακοίνωσε μ’ ένα οικονομικό λογοπαίγνιο: Αντί για «go public», που σημαίνει στην κυριολεξία «πάω δημόσια» και στον επιχειρηματικό κόσμο «μπαίνω στο χρηματιστήριο», επέλεξε το «go purpose», δηλαδή «πάω με σκοπό». Επέλεξε αυτήν την πορεία για να διασφαλίσει ότι η εταιρεία θα παραμείνει πιστή στις αξίες της και θα συνεχίσει να λειτουργεί με γνώμονα το κοινό καλό, αντί για το άμεσο κέρδος.

Η απόφαση αυτή προκάλεσε παγκόσμιο ενδιαφέρον και συζητήσεις για το μέλλον των επιχειρήσεων και τον ρόλο τους στην κοινωνία. Αν και ορισμένοι την είδαν ως παράδειγμα υπεύθυνης επιχειρηματικότητας, άλλοι εξέφρασαν αμφιβολίες για τη βιωσιμότητα ενός τέτοιου μοντέλου. Παρά τις αντιδράσεις, η κίνηση του Σουινάρ ανέδειξε τη δυνατότητα των επιχειρήσεων να συνδυάζουν το κέρδος με την κοινωνική και περιβαλλοντική ευθύνη. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, το 2022 η Patagonia παρουσίασε έσοδα περίπου 1,5 δισεκ. δολάρια. Σημείωσε, μάλιστα, αύξηση σε σχέση με τα περίπου 1 δισεκ. δολάρια των τελευταίων ετών της δεκαετίας του 2010. Αυτή η αύξηση αντανακλά την επιτυχημένη στρατηγική της εταιρείας να επενδύει σε βιώσιμα προϊόντα και να ενισχύει τη δέσμευσή της στην προστασία του περιβάλλοντος. Αποτελεί, παράλληλα, κι ένα πολύ παχύ «κουμπαρά», από τον οποίο αντλούνται κεφάλαια για την προστασία του περιβάλλοντος.

Κι αν κάποιος απορεί γιατί ο Σουινάρ δεν μεταβίβασε απλά την εταιρεία στα δύο του παιδιά, τα οποία όπως φαίνεται έχει γαλουχήσει με τις ίδιες ιδέες, η απάντηση είναι απλούστατη. Τόσο ο Φλέτσερ, όσο και η Κλερ, όχι μόνο δεν εναντιώθηκαν στην απόφαση του πατέρα τους, αλλά τη στήριξαν ενεργά και με δηλώσεις τους στον Τύπο. Κι άλλωστε το 2% των τεράστιων εσόδων της εταιρείας, το οποίο τους ανήκει, λένε ότι φτάνουν και περισσεύουν για να τους εξασφαλίζουν τη ζωή που θέλουν να ζήσουν.

Ένα χρόνο μετά την απόφασή του, το 2023, ο Ιβόν Σουινάρ αναδείχθηκε ως μία από τις 100 πιο επιδραστικές προσωπικότητες (100 most influential people) του κόσμου από το περιοδικό TIME. Αναγνωρίστηκε η μοναδική του προσφορά στον τομέα της υπεύθυνης επιχειρηματικότητας και της περιβαλλοντικής δράσης.

Εξωτερική φωτογραφία: Getty images / Ideal Image

newmoney.gr