Σημαντικές αυξήσεις που υπολογίζονται στα 10,2 λεπτά/λίτρο για τη βενζίνη και τα 11,1 λεπτά/λίτρο για το πετρέλαιο κίνησης εκτιμάται ότι θα φέρει από το 2027 η επέκταση του Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ΣΕΔΕ) στις οδικές μεταφορές και τα κτίρια.

Από τη μεθεπόμενη χρονιά για κάθε εκπεμπόμενο τόνο διοξειδίου του άνθρακα στις μεταφορές και τα κτίρια ο καταναλωτής θα επωμίζεται νέα φορολογική επιβάρυνση (δικαίωμα ρύπων), όπως ισχύει σήμερα στη βιομηχανία. Υπολογίζεται ότι συνολικά το κόστος καυσίμων για τους Έλληνες καταναλωτές θα αυξηθεί κατά 800 εκατομμύρια ευρώ σε ετήσια βάση.

Ως εκ τούτου θεωρείται δεδομένο ότι θα αναζωπυρωθούν τα σενάρια για μείωση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης ή και του ΦΠΑ στα καύσιμα προκειμένου η επιβάρυνση για τους καταναλωτές να είναι μικρότερη, πολύ περισσότερο καθώς η αύξηση θα εφαρμοστεί λίγο πριν τις εθνικές εκλογές του 2027.

Ωστόσο, καθώς στόχος του νέου τέλους ρύπων είναι να λειτουργήσει ως αντικίνητρο για τη χρήση ορυκτών καυσίμων (πετρέλαιο, φυσικό αέριο) στις μεταφορές και τα κτίρια και άρα ως κίνητρο για τη στροφή στην «καθαρή» ενέργεια (όπως ηλεκτρισμός από ΑΠΕ), η μείωση των υπόλοιπων φόρων στα καύσιμα δεν θα πρέπει να θεωρείται ούτε δεδομένη ούτε εύκολη.

Άλλωστε, ακριβώς για τη στήριξη των πιο ευάλωτων καταναλωτών έχουν σχεδιαστεί οι ειδικές δράσεις μέσω του Κοινωνικού Κλιματικού Ταμείου που παρουσιάστηκε την περασμένη εβδομάδα, έχει τεθεί σε δημόσια διαβούλευση και πρόκειται να εφαρμοστεί από το 2026.

Στο κείμενο του Κοινωνικού Κλιματικού Ταμείου αναφέρεται ειδικά για το νέο τέλος εκπομπών ρύπων:

«Βασικός πυλώνας της ευρωπαϊκής πολιτικής για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής τις τελευταίες δεκαετίες είναι το Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ΣΕΔΕ), το οποίο στοχεύει στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου με τρόπο αποδοτικό και οικονομικά αποτελεσματικό. Στο πλαίσιο της κεντρικής ευρωπαϊκής στρατηγικής, και με σκοπό την παροχή κινήτρων για τη μείωση εκπομπών και σε άλλους τομείς της οικονομίας, το ΣΕΔΕ επεκτείνεται και στους τομείς των οδικών μεταφορών και των κτιρίων. Συγκεκριμένα, στο πλαίσιο εφαρμογής της Οδηγίας 2003/87/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, σχετικά με τη θέσπιση συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου εντός της Κοινότητας και όπως αυτή ειδικά τροποποιήθηκε με την Οδηγία (ΕΕ) 2023/959 και ειδικότερα βάσει των όσων προβλέπονται στο Κεφάλαιο IV αυτής, το ΣΕΔΕ επεκτείνεται και στη χρήση ορυκτών καυσίμων στους τομείς των οδικών μεταφορών και των κτιρίων. Στο πλαίσιο αυτό, προβλέπεται ότι από το 2027 θα τεθεί σε εφαρμογή ένα διακριτό αρχικά σύστημα εμπορίας εκπομπών για τις εκπομπές από την καύση ορυκτών καυσίμων στους προαναφερθέντες τομείς, το οποίο και θα ονομάζεται ΣΕΔΕ2.

H εφαρμογή του ΣΕΔΕ2 από το 2027, αναμένεται να οδηγήσει σε σχετική και σταδιακή αύξηση του κόστους χρήσης ορυκτών καυσίμων στα κτίρια και στις οδικές μεταφορές. Αυτή η επιβάρυνση που θα προκύπτει από την εφαρμογή του μηχανισμού εκπομπών θα διαφέρει ανάλογα με το είδος του καυσίμου (π.χ. πετρελαιοειδή, φυσικό αέριο), βάσει και του αντίστοιχου συντελεστή εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (ΑτΘ) των καυσίμων και θα προσδιορίζεται με βάση μια τιμή, εκφρασμένη σε ευρώ ανά εκπεμπόμενο τόνο διοξειδίου του άνθρακα (€/tn CO₂). Η τιμή, στο νέο αυτό Σύστημα Εκπομπών (ΣΕΔΕ2), προβλέπεται να κλιμακώνεται σταδιακά με την πάροδο των ετών και τελικά να ταυτίζεται, από το 2032 εφεξής, με την αντίστοιχη τιμή που ισχύει για τους υπόλοιπους τομείς οι οποίοι εντάσσονται ήδη στο πλαίσιο του ΣΕΔΕ. Η κλιμακούμενη αύξηση του κόστους χρήσης των ορυκτών καυσίμων στους τομείς που εμπίπτουν στο ΣΕΔΕ2, αναμένεται να διαμορφώσει ένα είδος διαρκώς ενισχυόμενου οικονομικού αντικινήτρου για τη χρήση ορυκτών καυσίμων στον κτιριακό τομέα και στις οδικές μεταφορές».