Μία σπάνια ευκαιρία θα έχουν οι φιλότεχνοι της Κορίνθου τον Ιανουάριο. Στο πλαίσιο της συνεργασίας της Μητρόπολης Κορίνθου, με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κορινθίας και τον Δήμο Κορινθίων θα παρουσιαστούν στην Δημοτική Πινακοθήκη 14 μεταβυζαντινές φορητές εικόνες από τη Συλλογή της Μητρόπολης Κορίνθου. 

Οι περισσότερες από τις εικόνες συντηρήθηκαν από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κορινθίας.

Τα εκθέματα καλύπτουν χρονολογικά την περίοδο από τον 17ο έως τον ύστερο 19ο αιώνα και απεικονίζουν ποικίλα εικονογραφικά θέματα, αφηγηματικές σκηνές και μεμονωμένους αγίους.

• Τρεις από τις εικόνες ήταν αναρτημένες ως δεσποτικές στο αρχικό τέμπλο του καθολικού της Μονής του Αγίου Κωνσταντίνου στο Γελλήνι.
• Μία εικόνα προέρχεται από την Μονή του Προφήτη Ηλία Ζάχολης και αποτελεί το μοναδικό σωζόμενο μετά τη φωτιά φύλλο της Παρρησίας της Μονής.
• Μία εικόνα αποτελεί δωρεά του Μητροπολίτη Γρηγορίου Νοταρά και φυλασσόταν στο ναό της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος στα Μεσαία Τρικαλα.
• Οι υπόλοιπες είναι κειμήλια που παραδόθηκαν από πιστούς. Σύμφωνα δε με το αρχείο της ίδιας της Μητρόπολης, ορισμένες εικόνες μεταφέρθηκαν στην Κορινθία από Μικρασιάτες μετά το 1922.

Οι εικόνες προσφέρουν σημαντικά στοιχεία για τη ζωγραφική της εποχής φιλοτέχνησής τους. 

Τρεις διατηρούν και το όνομα του ζωγράφου τους: του Δημητρίου Νομικού, από την Ζάκυνθο (τέλη 17ου αι.), του Ιωάννη, ιερέα και οικονόμου Άργους (1710) και του Χριστόδουλου Επιβατιανού από την Κωνσταντινούπολη (1841), άγνωστου από άλλο έργο.

Η Έκθεση θα φιλοξενηθεί στην Πινακοθήκη Κορίνθου κατά το πρώτο τρίμηνο του 2025 και θα εγκαινιαστεί μετά την επιστροφή του Σεβασμιότατου Μητροπολίτη Κορίνθου από το εξωτερικό.

Λίγα λόγια για τη συντήρηση των φορητών εικόνων

Η συντήρηση των φορητών εικόνων είναι μια εξειδικευμένη διαδικασία, καθώς πρόκειται για σύνθετα έργα τέχνης, τα οποία δέχονται την επίδραση των περιβαλλοντικών συνθηκών και του ανθρώπινου παράγοντα από την κατασκευή τους μέχρι σήμερα. 

Οι πολύπλοκες εργασίες συντήρησης αποσκοπούν στην αποκατάσταση, διατήρηση, ανάδειξη και προστασία της πολιτιστικής, θρησκευτικής και καλλιτεχνικής τους αξίας. Το Τμήμα Συντήρησης Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κορινθίας αναλαμβάνει τέτοιου είδους εργασίες.

Στο εργαστήριο συντήρησης πραγματοποιήθηκε η συντήρηση 10 εικόνων της Ιεράς Μητρόπολης Κορίνθου. Οι εικόνες προέρχονται από ναούς και μονές της Κορινθίας, ενώ κάποιες από την Μικρά Ασία, σύμφωνα με τις πληροφορίες που έφεραν στον χώρο φύλαξής τους, αλλά και σύμφωνα με την τεχνοτροπία ή και τις επιγραφές τους.

Οι εργασίες συντήρησης είχαν ως πρωταρχικό στόχο την άρση των φθοροποιών παραγόντων, όπως τα ξυλοφάγα έντομα, τα προβλήματα συνοχής των στρωμάτων της προετοιμασίας και των χρωμάτων. Συνεπώς έγιναν εργασίες απεντόμωσης του ξύλινου φορέα και στερέωσης της ζωγραφικής επιφάνειας. Ακολούθησε ο καθαρισμός, που στόχο είχε την αφαίρεση του οξειδωμένου στρώματος βερνικιού, το οποίο όχι μόνο αλλοίωνε τους χρωματικούς τόνους, αλλά και προκαλούσε φθορές στα χρωματικά στρώματα. 

Εντοπίστηκαν επίσης και αφαιρέθηκαν επιζωγραφίσεις που έγιναν σε άγνωστο μεταγενέστερο χρόνο και είχαν αλλοιώσει την όψη και την αυθεντικότητα των εικόνων. Κάποιες εικόνες είχαν καθαριστεί και στο παρελθόν, γεγονός που προκάλεσε φθορές στα χρώματα και στις επιχρυσωμένες περιοχές, οι οποίες όπου ήταν δυνατόν αποκαταστάθηκαν. 

Στη συνέχεια έγινε αισθητική αποκατάσταση των φθορών της ζωγραφικής με στόχο την ενοποίηση και σωστή ανάγνωση των παραστάσεων, αλλά και την αποκατάσταση όσο αυτό ήταν εφικτό της αυθεντικής όψης τους. 

Τελικώς έγινε επίχριση της επιφάνειάς τους με κατάλληλο βερνίκι για την προστασία από τους περιβαλλοντικούς παράγοντες και την ανάδειξη της ζωγραφικής.