Σχετ: Εγκύκλιος ΥΠΕΣ 78/2007 (απ 71251/19-12-2007)

Με αφορμή τα πολλά ερωτήματα που θέτουν διάφοροι επιχειρηματίες προς τις υπηρεσίες του υπουργείου σχετικά με τη δυνατότητα και τους όρους απαλλαγής τους εφόσον λειτουργούν εποχιακά, σε συνέχεια παλαιότερων οδηγιών μας (σχετ.), σας γνωρίζουμε τα εξής:

Στο ευρύτερο θεσμικό πλαίσιο που διέπει το ενιαίο τέλος καθαριότητας-φωτισμού και συγκεκριμένα στη διάταξη του άρθρου 5παρ.1 ν.429/1976 προβλέπεται η απαλλαγή από την καταβολή του τέλους εκείνων των επιχειρήσεων που λειτουργούν εποχιακά («1. Βιομηχανίαι, κινηματοθέατρα και εν γένει επιχειρήσεις λειτουργούσαι εποχιακώς υποχρεούνται εις την καταβολήν τελών καθαριότητος και φωτισμού αναλόγως προς τον χρόνον λειτουργίας και πάντως ουχί ολιγώτερον του τριμήνου. Χρόνος μείζων του δεκαπενθημέρου λογίζεται ολόκληρος μήν»)

Περαιτέρω, σύμφωνα με την παράγραφο 2 του ιδίου άρθρου, «ο χρόνος της εποχιακής λειτουργίας επιχειρήσεων ορίζεται με Απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, κατόπιν υποβολής προς αυτό υπεύθυνων δηλώσεων των επιχειρηματιών …».   

Για την ορθότητα εφαρμογής των ανωτέρω διατάξεων διευκρινίζουμε τα εξής:

Α) Δεσμία αρμοδιότητα δήμων ως προς την απαλλαγή

Από τη ρητή και επιτακτική διατύπωση της διάταξης της παρ.1, είναι σαφές πως η προβλεπόμενη απαλλαγή των επιχειρήσεων εποχιακής λειτουργίας συνιστά δεσμία αρμοδιότητα των δήμων και δεν εναπόκειται στη διακριτική τους ευχέρεια. Αυτό σημαίνει πως οι δήμοι, όταν υποβληθεί προς αυτούς αίτημα απαλλαγής υπό τον τύπο της «υπεύθυνης δήλωσης» περί εποχιακής λειτουργίας, υποχρεούνται να λάβουν Απόφαση απαλλαγής, διατηρώντας πάντα την αρμοδιότητα ελέγχου (άρθρο 19 ν.1080/1980).

Ο δήμος, μόνο στην περίπτωση που έχει βάσιμα στοιχεία, είτε από αρχεία άλλων υπηρεσιών είτε από αυτοψία υπαλλήλων του, δικαιούται (και οφείλει) να μην αποδεχτεί την υπεύθυνη δήλωση, να επιβάλλει τέλη σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει συλλέξει και ενδεχομένως, να επιβάλλει κυρώσεις περί ανακριβούς δηλώσεως. Σε τέτοια περίπτωση, η αρνητική απόφαση του δημοτικού συμβουλίου ως δυσμενής για τον πολίτη-επιχειρηματία, πρέπει να είναι ειδικά και εμπεριστατωμένα αιτιολογημένη, με βάση τα τεκμήρια που διαθέτει η υπηρεσία, τα οποία και πρέπει να καταγράφονται σε αυτήν.

Β) Υπεύθυνη δήλωση πολίτη και Απόφαση δημοτικού συμβουλίου

Από τη διατύπωση της διάταξης της παρ. 2 σε συνδυασμό με εκείνη του άρθρου 3παρ.1 Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας, είναι σαφές πως η διαδικασία παροχής απαλλαγής ξεκινά με κατάθεση υπεύθυνης δήλωσης του ενδιαφερόμενου επιχειρηματία. Πρόκειται για τις περιπτώσεις εκείνες,  όπου η δήλωση του πολίτη, χωρίς να αποτελεί συστατικό στοιχείο της διοικητικής πράξης, συνιστά ωστόσο προϋπόθεση της έκδοσής της (ΣτΕ 172/1986).

Στη δήλωση απαιτείται να καταγράφονται όλα τα απαραίτητα στοιχεία, είδος επιχείρησης, τμήματα και χρόνος λειτουργίας της κλπ, τα οποία ο δήμος δικαιούται να ελέγξει, είτε προληπτικά είτε εκ των υστέρων, σύμφωνα με τις διατάξεις περί δηλώσεων (ν.1599/1986 και άρθρο 19 ν.1080/1980). Επιπλέον, ο δήμος οφείλει να λάβει απόφαση επιβολής-υπολογισμού του αναλογούντος τέλους απαντώντας στη δήλωση του/των υποχρέου/ων, εντός της νόμιμης προθεσμίας των 50 ημερών (άρθρο 4 ν.2690/1999 όπως ισχύει).

Περαιτέρω, αφού στη διάταξη δεν ορίζεται άλλως, το δημοτικό συμβούλιο, στην κατεύθυνση πάντα της παροχής απαλλαγής, έχει ευχέρεια να αποφασίσει για τα εξής: 1) Για το εάν θα συνεδριάσει πολλές φορές, για να απαντά επί κάθε αιτήματος/δήλωσης που υποβάλλεται προς αυτό ή αν θα συνεδριάσει μία φορά εξετάζοντας όλες τις δηλώσεις που έχει λάβει στην συγκεκριμένη ορισμένη περίοδο. 2) Για το εάν θα λάβει διακριτές αποφάσεις για κάθε αίτημα ή εάν θα λάβει μία απόφαση, στην οποία θα συγκεντρώσει όλες τις διακριτές δηλώσειςπεριπτώσεις, οπότε θα κάνει σώρευση ατομικών αποφάσεων (ΣτΕ 1097/1987 και 534/1995).

Γ) Χρήση υπηρεσίας καθαριότητας από επιχειρήσεις με εποχική λειτουργία για εργασίες επισκευής-συντήρησης

     Ως γνωστόν, τα τέλη καθαριότητας-φωτισμού επιβάλλονται ανεξαρτήτως της χρήσης ή μη των συγκεκριμένων υπηρεσιών από τους υπόχρεους (ΣτΕ 947/1986, 2623-2624/1985). Ωστόσο, με βάση τη νομολογία, πρέπει να γίνεται εξαίρεση για τα ακίνητα-χώρους εντός σχεδίου, όπου οι δήμοι υποχρεούνται να παρέχουν υπηρεσίες καθαριότητας-φωτισμού και εκτός σχεδίου, για τα οποία οφείλουν να λαμβάνουν πρόσθετη απόφαση για την επέκταση της υπηρεσίας και εκεί. Στις περιπτώσεις συνεπώς, καταλυμάτων εποχικής λειτουργίας που βρίσκονται εκτός σχεδίου πόλης, όπου δεν παρέχεται υπηρεσία καθαριότητας και πραγματοποιούνται σε αυτά εργασίες επισκευής-συντήρησης, μπορούν οι επιχειρήσεις να χρησιμοποιήσουν ιδιωτική εταιρία καθαριότητας-αποκομιδής-απόρριψης απορριμάτων, ώστε να μην επιβαρύνεται ο χώρος. Σε αυτήν και μόνο την περίπτωση δικαιούνται  απαλλαγής από  τα τέλη.

Δ) Απόδειξη και εκκίνηση χρόνου εποχιακής λειτουργίας

Σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 5 παρ.2 ν.429/1976, ο χρόνος εποχικής λειτουργίας ορίζεται με απόφαση του οικείου δημοτικού συμβουλίου, ύστερα από υποβολή υπεύθυνης δήλωσης (ν.1599/1986) του υποχρέου. Στη δήλωση απαιτείται να καταγράφονται όλα τα απαραίτητα στοιχεία, είδος επιχείρησης, τμήματα και χρόνος λειτουργίας της κλπ, τα οποία ο δήμος δικαιούται να ελέγξει, είτε προληπτικά είτε εκ των υστέρων, σύμφωνα με τις διατάξεις περί δηλώσεων (ν.1599/1986 και άρθρο 19 ν.1080/1980). 

Το δημοτικό συμβούλιο δεν έχει ευχέρεια προσδιορισμού άλλου χρόνου, για τον υπολογισμό της απαλλαγής παρά μόνο αυτόν που δηλώνει υπεύθυνα ο ενδιαφερόμενος πως δεν λειτουργεί την επιχείρησή του, σύμφωνα με τα οριζόμενα στη νομοθεσία περί ισχύος των υπευθύνων δηλώσεων (άρθρο 8 ν.1599/1986, όπως ισχύει).

Αυτό πρακτικά σημαίνει πως η απόφαση ενός δημοτικού συμβουλίου περί απαλλαγής:

ι) θα έχει μελλοντική ισχύ, στις περιπτώσεις που ο επιχειρηματίας προνοεί και καταθέτει το

αίτημα πριν την έναρξη περιόδου αδρανείας («νεκρής περιόδου» ), ‘ή ii ) θα έχει αναδρομική ισχύ, στις περιπτώσεις που ο επιχειρηματίας καταθέτει το αίτημα μετά την έναρξη της νεκρής περιόδου.  Στην περίπτωση αυτή ,  που το αίτημα υποβάλλεται εκ των υστέρων, κι ενώ έχει ξεκινήσει η περίοδος αδράνειας της επιχείρησης, η απόφαση απαλλαγής δεν μπορεί, να ανατρέχει σε χρόνο πέραν των εννέα (9) μηνών , αλλά  και πέραν του τρέχοντος έτους ,αφού το τέλος είναι ετήσιο.       

Κατόπιν όλων των προηγούμενων, τα οποία παρακαλούμε να κοινοποιήσετε στους δήμους αρμοδιότητάς σας, αναμένουμε την εκ μέρους σας επιμέλεια για την απρόσκοπτη υλοποίησή τους, ώστε να αποφεύγονται περιττές τριβές και διαφωνίες επί θεμάτων που έχουν εδώ και χρόνια διευκρινιστεί.

Ο Γενικός Γραμματέας

Σάββας Χιονίδης