Σύμφωνα με πληροφορίες, στο "μικροσκόπιο" τίθενται όλες οι συμβάσεις σηματοδότησης – τηλεδιοίκησης και ανάταξης – ανακατασκευής του δικτύου, με σκοπό να αναζητηθούν οι ευθύνες ΟΣΕ, ΕΡΓΟΣΕ και αναδόχων για τις καθυστερήσεις ή μη άρτιες παραδόσεις – συντηρήσεις σιδηροδρομικών έργων και υποδομών.

Ο ελληνικός σιδηρόδρομος, ένα απέραντο εργοτάξιο που ποτέ δεν ολοκληρώνεται  
Το δυστύχημα ανέδειξε όλες τις παθογένειες του ελληνικού σιδηροδρόμου, με αποκορύφωμα τη διαχείριση της κυκλοφορίας με "απαρχαιωμένες" μεθόδους, σε συνδυασμό με την απουσία σύγχρονων συστημάτων σηματοδότησης – τηλεδιοίκησης.

Αρκετοί θα σταθούν στους (τραγικούς) χειρισμούς του σταθμάρχη του Σ.Σ. Λάρισας, ωστόσο θα ήταν λάθος η συζήτηση να επικεντρωθεί αμιγώς στα "ανθρώπινα λάθη", τα οποία στις μεταφορές / συγκοινωνίες είναι κάτι απευκταίο, αλλά "εντός ατζέντας".  

Η έρευνα των αρμόδιων Αρχών χρειάζεται, σύμφωνα με αναλυτές της σιδηροδρομικής αγοράς, να εστιάσει, μεταξύ άλλων, στα ακόλουθα:

- Πόσα κέντρα τηλεδιοίκησης του ΟΣΕ είναι σε λειτουργία και ποια τμήματα του δικτύου καλύπτουν; Λειτουργούσε η τηλεδιοίκηση το επίμαχο βράδυ, στο επίμαχο τμήμα;

- Πώς εξελίχθηκαν οι συμβάσεις "Προμήθεια Συστήματος Συρμού ETCS - Επιπέδου 1 με συναφείς Υπηρεσίες", οι οποίες χρονολογούνται από το 2007;

Οι αρχικές συμβάσεις για το ETCS (European Traffic Control System) υπογράφηκαν το 2007 και συγκεκριμένα για το σύστημα συρμού στις 30/05/07, με ύψος 21,3 εκατ. ευρώ και για το σύστημα γραμμής στις 05/09/07, με ύψος 17,1 εκατ. ευρώ.  

Σύμφωνα με σιδηροδρομικούς, το έργο για το σύστημα συρμού (με ανάδοχο την Ansaldo) παραδόθηκε προσωρινά στην ΕΡΓΟΣΕ, με μειωμένο φυσικό αντικείμενο, το 2016 και οριστικά το 2018.

Στη συνέχεια, το παρέλαβε η ΓΑΙΑΟΣΕ, η οποία - με τη σειρά της - το επαναπροκήρυξε, λόγω φθορών και ανάγκης συμβατότητάς του με το σύστημα γραμμής.

Το σύστημα ETCS θεωρείται άκρως σημαντικό για τη πραγματοποίηση των δρομολογίων, καθώς περιλαμβάνει τον Κεντρικό Ζωτικό Επεξεργαστή (EVC) των συρμών, σύστημα οδομέτρησης που μετρά την ταχύτητα και τη διανυόμενη απόσταση, σύστημα επικοινωνίας μηχανής – μηχανοδηγού και καταγραφικό ληφθέντων σημάτων γραμμής και ενεργειών μηχανοδηγού.  

- Πώς εξελίχθηκε η σύμβαση για το έργο ραδιοκάλυψης GSM-R (Global System Mobile for Rail), η οποία υπογράφηκε στις 26/09/06, με συμβατικό αντικείμενο 41 εκατ. ευρώ, στη Siemens και στη συνέχεια ανατέθηκε (σύμφωνα με ανακοίνωσή της, στις 7/5/15) στη Nokia Networks;

Σημειώνεται ότι όλες οι ανωτέρω συμβάσεις, σύμφωνα με την επίσημη ιστοσελίδα της ΕΡΓΟΣΕ, εμφανίζονται ως "ολοκληρωμένες".

- Ακολούθως, ποια είναι η εξέλιξη της σύμβασης 717 "Ανάταξη και Αναβάθμιση του συστήματος Σηματοδότησης - Τηλεδιοίκησης και Αντικατάστασης 70 Αλλαγών Τροχιάς, σε Εντοπισμένα Τμήματα του Άξονα Αθήνα – Θεσσαλονίκη - Προμαχώνας", ύψους 41,3 εκατ., με αναδόχους την Τομή και την Alstom, η οποία υπογράφηκε το 2014, με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2016 και σύμφωνα με την επίσημη ιστοσελίδα της ΕΡΓΟΣΕ παρουσιάζει υλοποίηση σε ποσοστό 79%;

Οι "δυναμικές" σχέσεις μεταξύ ΟΣΕ και ΕΡΓΟΣΕ και η… πικρή αλήθεια   
Το τραγικό σιδηροδρομικό δυστύχημα επαναφέρει στο προσκήνιο και ένα "ακανθώδες" ζήτημα του εγχώριου σιδηροδρομικού κλάδου: Τις σχέσεις μεταξύ του ΟΣΕ και της ΕΡΓΟΣΕ, οι οποίες – ανά περιπτώσεις – θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν "δυναμικές" με τις προσωρινές / οριστικές παραλαβές έργων. Γι’ αυτό το λόγο, σχεδιάστηκε και προωθείται η απόσχιση της ΕΡΓΟΣΕ από τον ΟΣΕ, με την παράλληλη εισαγωγή ετήσιων στόχων αποδοτικότητας.

Ξέχωρα των ανωτέρω, ίσως η "πικρή" αλήθεια για τον ελληνικό σιδηρόδρομο είναι η κάτωθι:

"Ο σιδηρόδρομος, παρά τις όποιες βελτιωτικές ενέργειες, δεν αποτέλεσε προτεραιότητα, καθώς είναι μια "μικρή” αγορά. Τα τελευταία χρόνια, το βάρος δόθηκε στους αυτοκινητόδρομους, μέσω των συμβάσεων παραχώρησης και στα έργα μετρό".

Πάντως, όλοι θα συμφωνήσουν ότι δεν νοείται σύγχρονη ευρωπαϊκή χώρα, δίχως έναν σύγχρονο σιδηρόδρομο, τόσο στους επιβάτες, όσο και στα εμπορεύματα.

Φωτης Φωτεινός

capital