Το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών προωθεί τους τελευταίους πέντε μήνες μια θεσμική μεταρρύθμιση στον τομέα της αεροναυτιλίας, η οποία απαντά σε χρόνια προβλήματα και ταυτόχρονα, καλύπτει κενά τα οποία είχαν αφήσει τη χώρα εκτεθειμένη σε ευρωπαϊκές παρατηρήσεις και κυρώσεις.

Στόχοι αυτής της πρωτοβουλίας είναι: η πλήρης συμμόρφωση με το ευρωπαϊκό πλαίσιο, η ενίσχυση της ανεξαρτησίας της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ) και, κυρίως, η βελτίωση της ασφάλειας και της ποιότητας των υπηρεσιών του τομέα αεροναυτιλίας.

Αφενός, με ένα νέο σχέδιο νόμου, που έχει εγκριθεί από το υπουργικό συμβούλιο και θα ψηφιστεί το φθινόπωρο, η ΥΠΑ μετατρέπεται από δημόσια υπηρεσία σε Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου. Αυτό πρακτικά σημαίνει:

➢ πιο ευέλικτη διοίκηση και οικονομική αυτοτέλεια,

➢ καλύτερη αξιοποίηση και ενίσχυση του προσωπικού,

➢ τεχνολογική αναβάθμιση κρίσιμων λειτουργιών,

➢ θεσμική αναμόρφωση με σύγχρονη και αποτελεσματική δομή.

Η ανάγκη αλλαγής δεν είναι καινούρια. Προηγήθηκαν προσπάθειες το 2016, το 2018 και το 2020, οι οποίες, ωστόσο, δεν απέδωσαν τα προσδοκώμενα αποτελέσματα. Σήμερα οι συνθήκες είναι διαφορετικές:

➢ υπάρχουν πλέον ώριμα τεχνικά και νομικά εργαλεία,

➢ η χώρα έχει σαφή ευρωπαϊκή υποχρέωση συμμόρφωσης,

➢ έχει καταρτιστεί ένα ρεαλιστικό και εφαρμόσιμο Σχέδιο Δράσης, με χρηματοδότηση και σαφές χρονοδιάγραμμα,

➢ και το σημαντικότερο, υπάρχει η πολιτική βούληση να προχωρήσει μια δύσκολη αλλά απαραίτητη μεταρρύθμιση.

Αφετέρου, με πρωτοβουλία του υπουργού Υποδομών και Μεταφορών κ. Δήμα, καταρτίστηκε και ήδη υλοποιείται το Ολιστικό Σχέδιο Δράσης (Action Plan) για τις Παραβάσεις και τη Συμμόρφωση με το Δίκαιο της ΕΕ στον Τομέα της Διαχείρισης Εναέριας Κυκλοφορίας (ATM), που αποτελεί μια συνολική παρέμβαση για την ευθυγράμμιση με τις απαιτήσεις του Ενιαίου Ευρωπαϊκού Ουρανού (SES) και περιλαμβάνει συγκεκριμένα ορόσημα και στόχους. Δεν είναι απλώς μια «τυπική απάντηση» σε διαδικασίες παράβασης. Είναι ένας οδικός χάρτης που:

➢ εκσυγχρονίζει τα συστήματα αεροναυτιλίας,

➢ αναβαθμίζει τις υποδομές,

➢ ενισχύει το θεσμικό πλαίσιο και

➢ βελτιώνει την εικόνα της χώρας στον ευρωπαϊκό και διεθνή αεροπορικό χώρο.

Για τον σκοπό αυτό συγκροτήθηκε ειδική Ομάδα Εργασίας με στελέχη από το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, την ΥΠΑ και την Αρχή Πολιτικής Αεροπορίας. Η ομάδα αυτή παρακολουθεί καθημερινά την πρόοδο, εγκρίνει τα παραδοτέα και φροντίζει για τον συντονισμό όλων των εμπλεκομένων.

Το Σχέδιο Δράσης σχεδιάστηκε σε συνεννόηση με τους εμπλεκόμενους ευρωπαϊκούς φορείς (DG MOVE, EASA και EUROCONTROL) και περιλαμβάνει 364 επιμέρους δράσεις, οργανωμένες σε επτά βασικούς πυλώνες:

1. Συντονισμός και παρακολούθηση υλοποίησης.

2. Ανάπτυξη υπηρεσιών Data Link.

3. Αναβάθμιση του συστήματος ελέγχου εναέριας κυκλοφορίας (TopSky ATC One).

4. Εφαρμογή πλοήγησης βάσει απόδοσης (PBN).

5. Ανάπτυξη ραντάρ Mode S.

6. Εφαρμογή του Κανονισμού CP1 και βελτιώσεις στον Τομέα της Διαχείρισης Εναέριας Κυκλοφορίας.

7. Μετασχηματισμός της ΥΠΑ.

Η Ελλάδα έχει ήδη υποβάλει στη Ευρωπαϊκή Επιτροπή τη 2η Έκθεση Προόδου. Η έκθεση αυτή συνοψίζει τα διοικητικά, τεχνικά και συμβατικά βήματα που έγιναν από την 1η Ιουλίου έως τις 15 Αυγούστου 2025, ώστε να διασφαλιστεί ότι το έργο προχωρά στον προβλεπόμενο χρόνο και σε σωστή κατεύθυνση.

Η μεταρρύθμιση αυτή δεν είναι απλώς θεσμική αλλαγή. Σημαίνει:

➢ ακόμη υψηλότερο επίπεδο ασφάλειας στις πτήσεις,

➢ πιο αξιόπιστες υπηρεσίες για τους επιβάτες,

➢ ισχυρότερο τουριστικό και επιβατικό προφίλ για τη χώρα,

➢ αποφυγή προστίμων και κυρώσεων,

➢ και, τελικά, ένα σύγχρονο και αποτελεσματικό πλαίσιο για τη διαχείριση του εναέριου χώρου.

Με το σύνολο των ενεργειών που περιγράφονται παραπάνω, το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών εφαρμόζει μια ολιστική μεταρρύθμιση του τομέα της αεροναυτιλίας, η οποία εκσυγχρονίζει τη δομή του ώστε να ανταποκριθεί στις μελλοντικές προκλήσεις, ενώ θα έχει, άμεσα, θετικές συνέπειες και στο επίπεδο λειτουργίας των υπηρεσιών