Θα θεωρήσω αυτήν τη δυσφορία στην καλύτερη περίπτωση μικρόψυχη και στη χειρότερη ανιστόρητη σε σχέση με τα πολιτικά διδάγματα που έχει προσφέρει η πολιτεία του Κώστα Σημίτη στο πολιτικό μας προσωπικό.

Η πρώτη πραγματική οικονομική μεταρρυθμιστική προσπάθεια της χώρας κατά την μεταπολίτευση ήταν αυτή του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη. Ήταν η πρώτη φορά που η αξιωματική νομοτέλεια της οικονομικής μεγέθυνσης μέσω της διεύρυνσης της ιδιωτικής σφαίρας της οικονομίας, εισήλθε δυναμικά στην κυβερνητική πολιτική. Η προσπάθεια αυτή διεκόπη βιαίως καθώς συνετρίβη μέσα στις μυλόπετρες της διαπλοκής πολιτικών και οικονομικών συμφερόντων που λυμαίνονταν τη χώρα.

Στο ιδεολογικό πεδίο, κατά κύριο λόγο το ΠΑΣΟΚ καλλιεργούσε το αφήγημα του κρατισμού και καρπωνόταν τα οφέλη του. Το κόμμα που, ενώ ήταν πολύ μπροστά όσον αφορά στις κοινωνικές μεταρρυθμίσεις που απαιτούσε η χώρα, όπως ο εξευρωπαϊσμός των οικογενειακών σχέσεων και η αποπολιτικοποίηση των σωμάτων ασφαλείας και των ενόπλων δυνάμεων, στο πεδίο της οικονομίας παρέμενε προσκολλημένο σε αναχρονιστικές προσεγγίσεις περί κράτους επιχειρηματία, συνδικαλιστικής συνδιοίκησης των επιχειρήσεων και του δημοσίου τομέα και δημοσιονομικό λαϊκισμό και πελατειασμό.

Τα δεσμά της Νέας Δημοκρατίας με τον κρατισμό επιχείρησε να σπάσει ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης. Αυτός που έκανε το πρώτο και πιο δύσκολο βήμα για να τα διαρρήξει στο ΠΑΣΟΚ ήταν ο Κώστας Σημίτης. Επιχείρησε να πάρει το ΠΑΣΟΚ από το χέρι και να το οδηγήσει παρακάτω. Πιο κοντά στην Ευρώπη, στον πραγματικό εκσυγχρονισμό στο κράτος και την οικονομία. Λίγοι μπορούν να αμφισβητήσουν τις καλές προθέσεις του εκλιπόντος πρώην πρωθυπουργού. Κανένας δεν μπορεί να αμφισβητήσει την τιμιότητά του και την προσωπική απέχθεια του για την διαφθορά, παρά το γεγονός ότι κατά την πρωθυπουργική του θητεία έκανε τον συμβιβασμό να την αγνοήσει και να μην αναμετρηθεί μαζί της, ενώ ήταν διάχυτη στον κυβερνητικό μηχανισμό. Ο συμβιβασμός αυτός έγινε στο πλαίσιο του σχεδίου του να πετύχει στρατηγικούς και μεγάλους ιστορικούς στόχους όπως την πλήρη ενσωμάτωση της Ελλάδας στην πρώτη ταχύτητα της Ευρώπης με την ένταξη στο ευρώ, την επίλυση του κυπριακού ζητήματος μέσω της ευρωπαϊκής οδού και τη βιώσιμη προσέγγιση με την Τουρκία μέσω της άρσης των ελληνικών εμποδίων στην ευρωπαϊκή πορεία της. Με αυτές τις επιλογές επιχείρησε στην πράξη να απομακρύνει το ΠΑΣΟΚ από τον λαϊκισμό και τον λανθάνοντα -και αριστερίζοντα- εθνικισμό του "Η Ελλάδα ανήκει στους Έλληνες".

Το μεγάλο εμπόδιο στον Κώστα Σημίτη για την πραγμάτωση του στόχου του πραγματικού εκσυγχρονισμού της χώρας ήταν ότι δεν ήλεγχε το κόμμα στο οποίο ήταν πρόεδρος. Και αυτό πιστοποιήθηκε κατά την πρωθυπουργική του θητεία με υποχωρήσεις όπως στο ασφαλιστικό Γιαννίτση, στην εξυγίανση και ιδιωτικοποίηση της Ολυμπιακής και γενικά στις μεταρρυθμίσεις για βελτίωση της ανταγωνιστικότητάς της που απαιτούσε η χώρα η οποία παρέδιδε τη νομισματική της κυριαρχία.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης εκτιμά βαθύτατα πολιτικά τον Κώστα Σημίτη, παρά το γεγονός ότι ήταν πολιτικός αντίπαλος της παράταξης της Νέας Δημοκρατίας. Η εκτίμηση αυτή είναι αποτέλεσμα και των διδαγμάτων που του έχουν προσφέρει οι εμπειρίες του πρώην πρωθυπουργού. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, όπως και ο Κώστας Σημίτης, επιχείρησε και επιχειρεί να εκφράσει τους πολίτες που εκτός κομματικών ταμπελών και παρωπίδων επιζητούν τον εκσυγχρονισμό της χώρας. Ωστόσο, χωρίς ιδεολογική ιδιοκτησία της Νέας Δημοκρατίας γνωρίζει ότι αυτό είναι πολύ δύσκολο έως αδύνατο. Αυτή η ιδεολογική μετακίνηση προς το μεσαίο χώρο εξηγείται και από τις επιρροές του Κώστα Σημίτη στον σημερινό πρωθυπουργό. Ο πραγματικός εκσυγχρονισμός της χώρας με μεγάλες μεταρρυθμίσεις, όπως η ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης, τα θεσμικά αντίβαρα στην πρωθυπουργοκεντρική λειτουργία του πολιτεύματος, η εξασφάλιση υγιούς ανταγωνισμού παντού παραμένουν, όμως, ακόμη ζητούμενα...

Σπύρος Δημητρέλης

capital.gr